Reggio Emilia’da Dokümantasyon (Belgeleme)
Reggio Emilia Yaklaşımı’nın temel unsurlarından biri de dokümantasyondur. İngilizce'de documentation olarak ifade edilen bu kavram, Türkçede belgeleme veya belgelendirme olarak da anılmaktadır. Reggio Emilia’daki dokümantasyon süreci, merakla sorgulama ve keşfetme döngüsünü yansıtır. Her adım, bir önceki adımın üzerine inşa edilir ve bir sonrakini belirler. Bu süreç sürekli gelişen ve birbirini takip eden bir döngü şeklinde işler (Gandini, Hill, Schwall, 2005).
Dokümantasyon, öğretmenler tarafından hazırlanır ve sadece çocukların öğrenme sürecini değil, öğretmenlerin de eğitimle ilgili sorularına yanıt bulmasına yardımcı olur. Geleneksel doküman toplama anlayışından farklı olarak, dokümantasyon bir süreçtir ve öğretmenin merakıyla yönlendirilir. Burada sonuç değil, yaşantılar ve süreç önemlidir.
Rinaldi (2010), dokümantasyonun geleneksel belge toplama yöntemlerinden farklı olduğunu vurgulamaktadır. Geleneksel dokümantasyon, tamamlanan işlerin kaydedilmesini içerirken, Reggio Emilia’da dokümantasyon sürecin bir parçasıdır ve eğitimi şekillendirir.
Reggio Emilia öğretmenlerinin söylemleri ve çocukların çalışmalarına bakıldığında, dokümantasyonun nasıl şekillendiği daha iyi anlaşılabilir (İnan, 2012).
Huysenn (2003), yaşanmış anıların, sosyal olarak şekillenmiş, aktif ve canlı unsurlar olduğunu belirtmiştir. Dokümantasyon, çocukların hikâyelerini, çizimlerini, üç boyutlu yapılarını, kelimelerini, fotoğraflarını ve videolarını içeren sosyal bir iletişim aracıdır (Akt; Wilson & Ellis, 2007).
Dokümantasyonun Öğrenme Sürecindeki Önemi
Dokümantasyon, erken çocukluk eğitiminde büyük bir öneme sahiptir çünkü öğrenme sürecini somutlaştırır ve çocukların gelişimini görünür hale getirir.
✔ Çocuk ve öğretmen arasındaki iş birliğini destekler.
✔ Çocukların anlatma ve dinlenilme hakkını güçlendirir.
✔ Çocukların seslerini duyurmalarına ve düşüncelerini paylaşmalarına olanak tanır.
✔ Fotoğraflar, videolar, günlükler ve ses kayıt cihazları gibi farklı medya araçlarından yararlanılır (Akt, İnan, 2012; Kinney & Wharton, 2008).
Dokümantasyonun Çocuk, Öğretmen ve Aile Açısından Katkıları
Çocuklar İçin:
✔ Öğrenme sürecinin diğerleri tarafından görülmesini sağlar.
✔ Bilgi yapılandırma sürecine aktif olarak katılmalarına yardımcı olur.
✔ Çevreyi sadece bir tüketici olarak değil, bilinçli bir karar verici olarak deneyimlemelerine olanak tanır (İnan, 2012).
Öğretmenler İçin:
✔ Öğrencilerle iş birliği içinde çalışmak için yeni yöntemler geliştirirler.
✔ Projelerin nasıl ilerlediğini ve çocukların nasıl öğrendiğini daha iyi anlarlar.
✔ Başlangıçta dokümantasyon sürecine alışmak zor olabilir, ancak zamanla öğretmenler bu süreçte içgörü kazanır ve iş birlikleri geliştirir (İnan, 2012).
Aileler İçin:
✔ Dokümantasyon, ev ve okul arasındaki bağı güçlendirir.
✔ Evde gerçekleşen öğrenmeler okula, okulda gerçekleşen öğrenmeler ise eve taşınır.
✔ Öğrenme sürecinin görünür hale gelmesiyle, veli-okul iş birliği daha da güçlenir (İnan, 2012).
Dokümantasyonun Çeşitleri
Reggio Emilia merkezlerinde dokümantasyon, çocukların, öğretmenlerin ve ailelerin öğrenme süreçlerini görünür kılmak için çeşitli yöntemlerle kullanılır.
✔ Üç boyutlu yapılar: Çamur, tel ve kâğıt gibi malzemelerle oluşturulmuş projeler.
✔ Panolar: Fotoğraflar, yazılar, çocuk çizimleri, öğretmen notları ve sınıf içi konuşmaların yer aldığı görseller.
✔ Duvar resimleri: Çocukların yaptığı sanat eserleri.
✔ Günlük kayıtlar: Çocukların günlük yaşamdan kesitlerinin fotoğraflarla belgelenmesi (Moran & Tegano, 2005).
Bu belgeleme yöntemleri, çocukların öğrenme süreçlerini sadece kaydetmekle kalmaz, aynı zamanda analiz eder ve sistematik bir düzene sokar.
Reggio Emilia'da dokümantasyon:
✔ Öğrenme süreçlerini detaylı bir şekilde açıklar.
✔ Çocukların öğrenme aşamalarının gelişimini gösterir.
✔ Öğretmenlere yeni projeler geliştirme konusunda rehberlik eder.
Bu süreç sayesinde öğretmenler:
✔ Yeni anlamlar oluşturur.
✔ Düşünceleri eyleme geçirir.
✔ Esnek ve planlanmış eğitim tasarımları geliştirme yeteneği kazanır (Moran & Tegano, 2005).
