Reggio Emilia Yaklaşımına Göre Öğretmen
Reggio Emilia Yaklaşımı’nda çocuk, öğrenme sürecinde aktif ve yeterli bir birey olarak kabul edildiğinden, öğretmen de işbirlikçi ve birlikte öğrenen bir rol üstlenir (Edwards, 1997; Gandini, 1993; Rankin, 1997). Çocuklar, yetenekli, becerikli ve kendi kendini yönetebilen bireylerdir. Bilgilerini kendi hareketleri ve etkileşimleri sonucunda inşa ederler (Stager, 2002; Akt, Aslan, 2005).
Öğretmen, çocuğun keşif yapmasını sağlayan bir rehberdir. Ona projeler üretmesi, fikir geliştirmesi ve tasarımlar yapması için uygun ortamlar hazırlar. Aynı zamanda bu öğrenme yolculuğuna aktif olarak katılır. Reggio Emilia’daki projeler, çocukların ilgileri doğrultusunda şekillenir ve çocukların yeni fikirleriyle zenginleşir (Rankin, 1992; Akt, Hewet, 2001).
Neugebauer (1998), Reggio Emilia öğretmenlerinin tüm enerjisini öğrenme sürecine odakladığını belirtmektedir (Akt, İnan, 2007).
Reggio Emilia Öğretmeninin Çocuk Algısı
Reggio Emilia öğretmenleri, öncelikle çocuğu nasıl gördüklerini ve nasıl bir çocuk imajı oluşturduklarını düşünmelidir.
✔ Düşünen, teori üreten, kendini farklı yollarla ifade edebilen ve yaratıcı bir çocuk imajı oluştururlar.
✔ Her çocuğun bireysel özelliklerini dikkate alarak kişiye özel bir eğitim yaklaşımı benimserler.
✔ Öğretim ortamlarını, çocukların ihtiyaçlarına göre şekillendirirler (İnan, 2007).
Reggio Emilia okullarında eğitim, çocukların dünyayla doğuştan gelen iletişim kurma yeteneklerini geliştirmek üzerine kuruludur. Öğretmenin görevi, çocukların bu doğal becerilerini geliştirerek öğrenmelerini desteklemektir.
Bu anlayışın en önemli yansımalarından biri, öğretmenlerin her sabah çocuklarla yaptıkları sohbetlerdir. Bu sohbetler:
✔ Çocukların başkalarının fikirlerine ve tercihlerine saygı duymalarını öğretir.
✔ Gün içinde yapılacak aktiviteleri planlamak için çocukların fikirlerini dinleme fırsatı sunar.
✔ Öğrenme sürecini çocukların ilgilerine göre şekillendirmeye olanak tanır (Bennett, 2001; Akt, Kalıpçı, 2008).
Reggio Emilia Öğretmeninin Esnekliği ve Gözlem Yeteneği
Reggio Emilia öğretmenleri, öğretmenin sadece bilgi aktaran bir kişi olmadığına, öğrenme sürecini kolaylaştıran bir rehber olduğuna inanır. Bu yüzden günlük planlar esnektir.
✔ Projeler sırasında çocukların hangi konulara ilgi duyduğunu gözlemlerler.
✔ Çocukların materyalleri nasıl kullandığını analiz ederler.
✔ Bu gözlemler, çocuğun yaratıcılığı ve öğretmene yönelttiği soruların niteliği hakkında fikir verir.
Vecchi’ye (1998) göre, Reggio Emilia öğretmenleri sadece eğitmen değil, çocukların farklı anlatım yollarını destekleyen sanat uzmanları, aileler, yöneticiler ve toplum üyeleriyle iş birliği içinde çalışan bireylerdir.
✔ Öğretmenler, geleneksel hiyerarşiye sahip değildir; herkes aynı seviyededir ve ortak çalışmalar yürütürler.
✔ Sürekli mesleki gelişim için pedagoglar tarafından desteklenirler (Gandini, 1997; Akt, İnan, 2007).
Öğretmenin Rolü: Rehber ve Araştırmacı
Malaguzzi’ye (1993) göre öğretmen, çocuğun ilgi alanlarına, sorularına ve merakına göre öğrenme sürecini yönlendiren bir rehber olmalıdır. Ancak bununla sınırlı kalmayıp bir araştırmacı gibi çocuğun gelişimini izlemeli, dinlemeli ve analiz etmelidir.
✔ Çocukları gözlemleyerek öğrenme süreçleri hakkında veri toplar.
✔ Çocukların ilgi ve merakını anlamak için onların ifadelerine dikkat eder.
✔ Çocukların projelerine rehberlik edecek stratejiler geliştirir (Akt, Hewet, 2001).
Rinaldi (1998), öğretmenin bir model veya otorite figürü olmadığını, çocuklarla öğrenme sürecine katılan bir rehber olduğunu vurgulamaktadır. Öğretmenden çocuğa tek yönlü bir bilgi aktarımı yoktur çünkü çocuk zaten güçlü ve eşsiz bir bireydir (İnan, 2007).
Reggio Emilia Öğretmeninin Nitelikleri
Reggio Emilia okullarında çalışan öğretmenler, öncelikle Reggio Emilia felsefesine dair kapsamlı bir eğitim almış bireylerdir.
✔ Bu felsefeyi içselleştirmiş olmaları beklenir.
✔ Çocukları eğitmekten ziyade, onlarla birlikte öğrenmeyi benimsemelidirler.
✔ Çocukların öğrenme sürecini objektif bir şekilde yansıtan bireylerdir (Yayla, 2004; Akt, Kalıpçı, 2008).
Bu yaklaşımın en önemli noktalarından biri, öğretmenlerin çocukların öğrenme süreçlerini "dökümantasyon yöntemi" ile kayıt altına almasıdır.
✔ Çocukların öğrenme süreçleri büyük miktarda veriyle takip edilir.
✔ Sanatsal çalışmaları, videoları ve çocukların etkileşimleri fotoğraflanır.
✔ Bu kayıtlar analiz edilerek sergilerde paylaşılır (Edwards ve diğerleri, 1993; Gandini, 1993; Akt, Hewet, 2001).
Malaguzzi’ye (1998) göre, öğretmen çocukların fikirlerini anlamalı, olaylar arasında bağlantılar kurarak onların düşüncelerini geliştirmelerine yardımcı olmalıdır (Akt, İnan, 2007).
Gandini’ye (1973) göre, Reggio Emilia okullarında öğretmen sürekli kendini yenilemek zorundadır çünkü okul ve eğitim programı sürekli kendini yenileyen bir yapıya sahiptir (Akt, Hewet, 2001).
